Geçen yıl Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) yurtdışı alışverişte taksitlendirme imkânını tamamen kaldırılınca turizmci talebin canlanması için farklı ödeme yöntemleri geliştirdi. Edindiğimiz bilgilere göre, bazı acenteler senet sistemine dönerken, bazıları da kredi kartı olmadan taksit yapıyor. Bunu da müşterinin istediğine göre ödemeyi aylara bölerek sağlıyor. Bazıları da ödemede kolaylık sağlamak için toplam tutarın yüzde 25’ini ön ödeme şekline alıyor; kalanının da tur tarihinden 45 gün önce ödenmesini istiyor. Böylece ödeme esnekliği sağlamış oluyor. Turizmcilere göre, bu ödeme kolaylığı aracılığıyla toplam talepte yüzde 30’luk bir artış öngörülüyor. Biz de acenteleri aradık, detayları öğrendik.
Acenteler, bu ödeme sistemini talebin güçlenmesi için müşterilerine sundukları ödeme kolaylığı olarak tanımlıyorlar.
Bu durumun yasal olup olmadığını sorduğumuzda ise bir problem olmadığını, çünkü bunun kredi kartına taksit uygulaması değil, müşteriyle bir sözleşme olduğunu ve her ay ödenecek tutarın elden, IBAN yoluyla ya da mail order yöntemiyle ödenebileceğini belirtiyorlar.
NASIL TAKSİT YAPIYORLAR?
Acenteler öncelikle tur bedelinin yüzde 25’ini ön ödeme şeklinde alıyor. Kalan ödeme ise eşit olacak şekilde aylara bölünüyor. Bazı acenteler ön ödeme ve son ödeme şeklinde planlarken, bazıları ise tur tarihine kaç ay varsa o ay kadar taksit yapabiliyor.
Acenteler ödemeyi ya da TL olarak kabul edebiliyor. Ancak TL olarak anlaşılırsa güncel kur üzerinden hesaplandığı için ödemenin yapılacağı günün ödeme şartları geçerli oluyor. Yani son ödeme tarihinde eğer kur artmışsa aradaki fark da isteniyor.
15 YIL ÖNCESİNE GERİ DÖNÜLDÜ
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başdanışmanı Hamit Kuk, acentelerin müşteriyle arasındaki taksit sistemini şöyle anlattı: “Ekonomik tedbirler adı altında kredi kartına taksit kaldırıldı. Ancak parası olan da taksit yaptırmak istiyor. Acente de kredi kartına yapamadığından normal taksit yapıyor. Onu da senetlendirme şeklinde yapıyor. 10-15 sene önce de bu sistem vardı, şimdi eski sisteme döndü. Bu yasak değil, müşteri ile acente arasında bir alışveriş. Ancak senet sistemi her müşteriye yapılmıyor. Garantiye almak için şöyle de yapılıyor: Örneğin vatandaş 4 ay sonraki tura yazıyor kendini ve tura kadar 4 ay içerisinde 4 taksit yapayım diyor. Yolcu tatile çıkacağı vakte kadar taksitlerini ödemiş oluyor. Bu sistemde senet bile düzenlenmiyor. Tatil protokolüne yazıyor, vatandaş da maaşını alınca acentenin hesabına yatırıyor.” Kuk ayrıca, ödeme kolaylığının en az yüzde 30 talepte olumlu yönde artış sağlayacağını da belirtti.
Hamit Kuk
‘ÖDEMELERİ BELGE KARŞILIĞI YAPIN’
Peki, ödeme esnekliği sunulan vatandaş nelere dikkat etmeli? Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanvekili Avukat İbrahim Güllü, şunları önerdi:
– Ödemeler mutlaka bir belge üzerinden gerçekleşmeli. Tüketicinin hak araması açısından yaptığı ödemeyi ispatlaması için belgeye dayalı işlem yapılmalı. Belge olduğu takdirde vatandaş bir sıkıntı yaşamayacaktır.
– En güvenli yol, ödemenin şirketin banka hesabına yapılması. Ancak ödeme elden ya da senetle yapılacaksa, yapılan sözleşmeye açıkça kaç senet yapıldığının yazılması gerekiyor.
– IBAN’a ödeme yaparken de açıklamaya ne karşılığı ödeme yapıldığı belirtilmeli.
HER 5 KİŞİDEN 1’İ BAŞVURUYOR
Prontotour da ‘P Taksit Ödeme’ adı altında bir ödeme sistemi sunuyor. Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, “P Taksit bir kredilendirme değil, müşteri tatile gitmeden 30 gün önceye kadar ödemeyi böldüğümüz bir sistem. Örneğin müşteri 1.000 dolarlık bir turu 5 ay önceden alırsa ödemeyi 4’e bölebiliyor. Bu bir taksit değil, sadece ödeme kolaylığı. Her 5-6 kişiden biri P kolayı uyguluyor” bilgisini verdi.
Ali Onaran
